ญี่ปุ่นกำลังพิจารณายกเลิกฟรีวีซ่าสำหรับนักท่องเที่ยวไทย หลังจากพบว่าจำนวนคนไทยที่อยู่เกินกำหนดวีซ่าหรือ “ผีน้อย” ในญี่ปุ่นเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา โดยในปี 2566 มีจำนวนสูงถึง 11,472 คน เพิ่มขึ้นจาก 9,549 คน ในปี 2565 และ 8,688 คน ในปี 2564 สถานการณ์นี้ส่งผลให้ทางการญี่ปุ่นเริ่มพิจารณามาตรการเข้มงวดขึ้น
ผู้เชี่ยวชาญวิเคราะห์สถานการณ์
คุณสืบศิษฏ์ ศานติศาสน์ หรือ “คุณชาร์ต” ผู้เชี่ยวชาญด้านการค้าและการลงทุนไทย-ญี่ปุ่น และผู้อำนวยการฝ่ายพันธมิตรระหว่างประเทศ ธนาคารญี่ปุ่นในประเทศไทย ได้ให้ความเห็นเกี่ยวกับสถานการณ์นี้ โดยมองว่าเป็นเพียงการส่งสัญญาณเตือนจากญี่ปุ่นถึงรัฐบาลไทย มากกว่าจะเป็นการขู่ยกเลิกฟรีวีซ่าอย่างจริงจัง
สาเหตุของปัญหา ‘ผีน้อย’
คุณชาร์ตอธิบายว่า ปัญหา “ผีน้อย” มักเกิดขึ้นควบคู่กับการเปิดใช้ “ฟรีวีซ่า” เนื่องจากการเดินทางเข้าประเทศทำได้ง่ายขึ้น โดยคนบางกลุ่มอาจใช้วีซ่าท่องเที่ยวเพื่อเข้าไปทำงานอย่างผิดกฎหมาย ส่วนใหญ่มักทำงานในธุรกิจของคนไทยในญี่ปุ่น เช่น ร้านอาหารไทยหรือร้านนวด
ผลกระทบต่อภาพลักษณ์ประเทศไทย
แม้ว่าปัญหา “ผีน้อย” จะเพิ่มขึ้น แต่คุณชาร์ตเชื่อว่าไม่ได้ส่งผลกระทบรุนแรงต่อภาพลักษณ์ของคนไทยในสายตาชาวญี่ปุ่นมากนัก โดยเฉพาะในกลุ่มนักธุรกิจและเจ้าหน้าที่ภาครัฐ ซึ่งมักไม่มีภาพจำว่าคนไทยเป็นผู้สร้างปัญหาในญี่ปุ่น
ญี่ปุ่นต้องการป้องกันปัญหาในอนาคต
คุณสืบศิษฏ์มองว่า การที่ญี่ปุ่นแสดงท่าทีเช่นนี้ สะท้อนถึงวิถีชีวิตแบบ “Protective” ของชาวญี่ปุ่น ที่มักป้องกันปัญหาก่อนที่จะเกิดขึ้น มากกว่าจะรอให้เกิดปัญหาแล้วค่อยแก้ไข การส่งสัญญาณครั้งนี้จึงเป็นเหมือนคำเตือนให้รัฐบาลไทยตระหนักถึงปัญหาและหามาตรการควบคุมไม่ให้ลุกลามต่อไป
โอกาสท่ามกลางวิกฤต
ในขณะที่ญี่ปุ่นกำลังเผชิญกับปัญหาการขาดแคลนแรงงานอันเนื่องมาจากการเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ คุณชาร์ตมองว่านี่อาจเป็นโอกาสสำหรับประเทศไทยในการส่งแรงงานไปทำงานในญี่ปุ่นอย่างถูกกฎหมาย โดยเสนอให้รัฐบาลไทยพิจารณาแนวทางในการส่งเสริมและสนับสนุนแรงงานไทยให้ไปทำงานในญี่ปุ่นอย่างถูกต้องตามระเบียบ
ผลกระทบหากมีการยกเลิกฟรีวีซ่า
หากญี่ปุ่นตัดสินใจยกเลิกฟรีวีซ่าสำหรับคนไทย คุณสืบศิษฏ์คาดการณ์ว่าจะส่งผลกระทบต่อทั้งสองประเทศ โดยเฉพาะในด้านการท่องเที่ยวและเศรษฐกิจ:
1. ผลกระทบต่อไทย:
– การเดินทางเข้าญี่ปุ่นจะยากลำบากขึ้น
– อาจส่งผลกระทบต่อธุรกิจและการค้าขายบางส่วน
2. ผลกระทบต่อญี่ปุ่น:
– จำนวน “ผีน้อย” อาจลดลง
– แต่จำนวนนักท่องเที่ยวไทยก็จะลดลงด้วย ส่งผลต่อรายได้จากการท่องเที่ยว
ความสัมพันธ์ไทย-ญี่ปุ่นที่แน่นแฟ้น
คุณชาร์ตย้ำว่า ความสัมพันธ์ระหว่างไทยและญี่ปุ่นมีความแน่นแฟ้นมายาวนาน ทั้งในด้านการค้า การลงทุน และการท่องเที่ยว การที่ญี่ปุ่นจะลดระดับความสัมพันธ์ลงจึงมีโอกาสน้อย อย่างไรก็ตาม ทั้งสองประเทศควรร่วมมือกันแก้ไขปัญหา “ผีน้อย” เพื่อรักษาความสัมพันธ์อันดีระหว่างกันต่อไป
